I’tikaaf (zich afzonderen in de moskee)

I’tikaaf (zich afzonderen in de moskee)

Uit Qiyaam Ramadan (blz. 34-41) door Imam Muhammad Nasir-ud-Deen Al-Albaani (rahimahullah) www.allaahuakbar.net

Vertaald door www.AlMutaqqun.tk

Het voorschrift van I’tikaaf

1. I’tikaaf (zich afzonderen in de moskee) is een aangeraden handeling in de Ramadan evenals

op andere dagen in het jaar. De bron daarvoor is te vinden in de woorden van Allah: “...terwijl

jullie I’tikaaf in de moskeeën verrichten.” En er zijn ook vele authentieke ahadith over de

I’tikaaf van de Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) en overleveringen van de Salaf

daarover. Ze zijn vermeld in de Musnnaf’s van Ibn Abi Shaibah en ‘Abdur-Razzaq.

Het is authentiek aangetoond dat de Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) I’tikaaf verrichtte

tijdens de laatste tien dagen van Shawaal [1] en dat ‘Umar (radiAllahu ‘anhu) tegen de Profeet

(sallAllahu ‘alayhi wa salaam) zei: “In de Dagen van Onwetendheid heb ik een eed afgelegd

(aan Allah) dat ik één nacht I’tikaaf zou verrichten in de Masjid al-Haraam.” Dus zei de

Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam): “Vervul je eed.” Dus verrichtte hij één nacht I’tikaaf.

[2]

2. Het naleven van I’tikaaf in de Ramadan is gevestigd in de hadith van Abu Hurayrah

(radiAllahu ‘anu): “De Boodschapper van Allah (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) verrichte elke

Ramadan tien dagen I’tikaaf. Maar in het jaar waarin hij overleed, verrichtte hij twintig dagen

I’tikaaf.” [3]

3. De beste tijd om het te verrichten is in het laatste deel van de Ramadan omdat de Profeet

(sallAllahu ‘alayhi wa salaam) I’tikaaf tijdens de laatste tien dagen van de Ramadan verrichtte

totdat Allah zijn ziel nam [m.a.w. tot hij overleed]. [4]

De voorwaarden van I’tikaaf

1. Het naleven van I’tikaaf is niet wettig, behalve in de moskeeën, gebaseerd op de woorden

van Allah: “En hebt geen omgang met hen, terwijl jullie I’tikaaf in de moskeeën verrichten.”

[5] En ‘Aisha (radiAllahu ‘anha) heeft gezegd: “De Sunnah voor degene die I’tikaaf verricht,

is dat hij niet uit (de moskee) zou moeten gaan, behalve voor een bepaalde behoefte die hij

moet vervullen. Hij zou geen begrafenis bij moeten wonen, noch zou hij zijn vrouw aan

moeten raken of gemeenschap met haar hebben. En er is geen I’tikaaf behalve in een moskee

die de Jamaa’ah vestigt (in het gemeenschappelijk gebed). En de Sunnah voor degene die

I’tikaaf verricht is dat hij zou moeten vasten (op de dag dat hij I’tikaaf verricht).” [6]

2. De moskee zou ook de Jumu’ah gebeden moeten houden zodat hij niet gedwongen is om de

moskee te verlaten om de Jumu’ah te bidden. Dit is omdat het verlaten van de moskee voor de

Jumu’ah een verplichting is, gebaseerd op de uitspraak van ‘Aisha in een overlevering van

haar van de voorgaande hadith: “...en er is geen I’tikaaf behalve in een moskee die het

Jumu’ah gebed houdt.” [7]

Verder stuitte ik op een authentieke hadith die de “moskeeën” die in de voorgaande ayah

vermeld worden duidelijk specificeert tot de drie moskeeën: Masjid Al-Haraam [in Mekka],

Masjid An-Nabawi [in Medina] en Masjid Al-Aqsa [in al-Quds/Jeruzalem]. De hadith is: “Er

is geen I’tikaaf behalve in de drie moskeeën.” [8]

Volgens hetgeen ik tegenkwam, waren degenen onder de Salaf die deze mening erop na

hielden Hudhaifah Ibn Al-Yamaan, Sa’id Ibn Al-Musayyib en ‘Ataa. ‘Ataa noemde Masjid

Al-Aqsa echter niet. Anderen waren van mening dat het elke gemeenschappelijke moskee

(waarin het Jumu’ah gebed gehouden wordt) kon zijn, zonder beperking. Weer anderen waren

het hier niet mee eens en zeiden dat het zelfs in de gebedsruimtes van de huizen verricht kan

worden. En er is geen twijfel over dat datgene wat in overeenstemming is met de hadith

erover, het verdient om gevolgd te worden. En Allah, Geprezen en Verheven, weet het het

beste.

3. Het is van de Sunnah voor degene die I’tikaaf verricht om te vasten, zoals is verklaard door

‘Aisha (radiAllahu ‘anha) [9]

Wat toegestaan is voor de persoon die I’tikaaf verricht:

1. Het is toegestaan voor hem om de moskee te verlaten om een behoefte te vervullen. En het

is toegestaan voor hem om zijn hoofd uit de moskee te steken om het te laten wassen en

kammen. ‘Aisha (radiAllahu ‘anha) heeft gezegd: “En de Boodschapper van Allah (sallAllahu

‘alayhi wa salaam) stak zijn hoofd naar binnen in mijn aanwezigheid terwijl hij I’tikaaf in de

moskee verrichtte en ik in mijn appartement was. Dus kamde ik zijn haar, [en in een andere

overlevering: ik waste het, hoewel de drempel tussen mij en hem in was, en ik menstrueerde].

En hij betrad het huis niet terwijl hij I’tkaaf verrichtte, tenzij hij een [menselijke] behoefte

had.” [10]

2. Het is voor degene die I’tikaaf verricht en voor anderen toegestaan om wudoo (wassing) in

de moskee te verrichten, gebaseerd op de uitspraak van een man die de Profeet (sallAllahu

‘alayhi wa salaam) bediende: “De Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) verrichtte een lichte

wudoo in de moskee.” [11]

3. Hij mag een kleine tent opzetten in de achterkant van de moskee waar hij I’tikaaf verricht.

Dit is omdat ‘Aisha (radiAllahu ‘anha) een khibaa [12] (tent) voor de Profeet (sallAllahu

‘alayhi wa salaam) opzette wanneer hij I’tikaaf verrichtte. En dit was in opdracht van hem. [13]

En eens verrichte hij I’tikaaf in een kleine tent waarvan de ingang bedekt werd door een mat.

[14]

De toelaatbaarheid van een vrouw om I’tikaaf te verrichten en om haar man (die

I’tikaaf verricht) te bezoeken in de moskee:

4. Het is toegestaan voor een vrouw om haar man te bezoeken terwijl hij I’tikaaf in de moskee

verricht. En hij mag met haar meelopen naar de deur van de moskee om afscheid van haar te

nemen, gebaseerd op de woorden van Safiyyah (radiAllahu ‘anha):

“De Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) verrichtte I’tikaaf in de moskee gedurende de

laatste tien dagen van de Ramadan, dus ging ik hem op een nacht bezoeken en zijn vrouwen

waren bij hem. Ik sprak ongeveer een uur met hem en toen stond ik op om te gaan en hij zei:

‘Haast je niet, ik ga met je mee.’ Dus stond hij ook op om me naar buiten te begeleiden.” Ze

woonde in het huis van Usaamah Ibn Zaid. Ze liepen totdat ze de deur van de moskee

bereikten, die bij de deur van Umm Salamah was. Er kwamen twee mannen van de Ansaar

langs en toen ze de Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) zagen, stormden ze weg. De

Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) zei: ‘Rustig aan! Dit is (mijn vrouw) Safiyyah Bint

Huyai.’ Ze zeiden: ‘SubhaanAllah, O Boodschapper van Allah.’ Hij zei: ‘Waarlijk, de Duivel

stroomt door de mens zoals de stroming van bloed. En ik vreesde dat hij iets kwaads in jullie

harten plaatste.’” [Of hij zei: “iets in jullie harten.”] [15]

Het is zelfs toegestaan voor een vrouw om samen met haar man of alleen I’tikaaf in de

moskee te verrichten, gebaseerd op de verklaring van ‘Aisha (radiAllahu ‘anha): “Eén van de

vrouwen van de Boodschapper van Allah (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) verrichtte I’tikaaf

met hem terwijl zij in de staat van Istihaada (bloeding tussen menstruatieperiodes) [in een

andere overlevering staat dat zij Umm Salamah is] en ze zag rode (bloed) of gele sporen (uit

haar komen). En soms plaatsten we een blad onder haar terwijl ze het gebed verrichtte.” [16]

En ze heeft ook gezegd: “De Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) verrichtte I’tikaaf

gedurende de laatste tien dagen van de Ramadan totdat hij overleed. Toen verrichtten zijn

vrouwen I’tikaaf.” [17]

Hierin ligt bewijs dat het toegestaan is voor de vrouwen om ook I’tikaaf te verrichten. En er is

geen twijfel over dat dit op voorwaarde is dat hun voogden hun toestemming geven om dat te

doen. En het is ook op voorwaarde dat de plaats vrij is van enige fitnah en contact met

mannen, gebaseerd op de vele bewijzen daarvoor en ook op het Fiqh-principe: “Het verkomen

van iets slechts heeft prioriteit boven het bewerkstelligen van iets goeds.”

5. Het hebben van seksuele gemeenschap doet iemands I’tikaaf te niet, gebaseerd op de

woorden van Allah: “En hebt geen omgang met hen, terwijl jullie I’tikaaf in de moskeeën

verrichten.”

En Ibn ‘Abbaas heeft gezegd: “Als degene die I’tikaaf verricht, seksuele gemeenschap heeft,

dan doet hij zijn I’tikaaf te niet en moet hij opnieuw beginnen.” [18]

Er is geen vergoeding (kaffaarah) verplicht voor hem omdat er een gebrek aan uitspraken van

de Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) en zijn Metgezellen daarover is.

_______________________________________________________

[1] Dit is een gedeelte van een hadith van ‘Aisha (radiAllahu ‘anha) overgeleverd door Al-Bukhari, Muslim en

Ibn Khuzaimah in hun Sahih collecties. Ik heb het vermeld in Sahih Sunan Abi Dawud (2127)

[2] Overgeleverd door al-Bukhari, Muslim en Ibn Khuzaimah. De toevoeging is van Al-Bukhari in een

overlevering zoals vermeld staat in mijn verkorting ervan (995). En het wordt ook vermeld in Sahih Sunan Abi

Dawud (2136-2137).

[3] Overgeleverd door Al-Bukhari en Ibn Khuzaimah in hun Sahih collecties en het wordt vermeld in de

eerdergenoemde bron (2126-2130).

[4] Overgeleverd door Al-bukhari en Muslim en Ibn Khuzaimah (2223) en het wordt vermeld in Al-Irwaa (966)

en Sahih Abi Dawud (2125).

[5] Surat al-Baqarah 2:!87. Imam Al-Bukhari gebruikte deze ayah als bewijs voor wat we hierboven vermeld

hebben. Al-Haafidh Ibn Hajar heeft gezegd: “Het punt van bewijs dat in deze ayah gevonden wordt, is dat als het

correct zou zijn om I’tikaaf op een andere plek dan de moskee te verrichten, het verbod op het hebben van

seksuele gemeenschap niet specifiek genoemd zou zijn want seksuele gemeenschap is verboden tijdens I’tikaaf

volgens de consensus van de geleerden. Dus door het vermelden van “moskeeën” wordt aangenomen dat I’tikaaf

niet correct is behalve in de moskeeën.

[6] Overgeleverd door Al-Baihaqi met een authentieke keten en door Abu Dawud met een sterke keten. De

volgende overlevering van ‘Aisha (radiAllahu ‘anha) is ook van Abu Dawud en wordt vermeld in Sahih Abi

Dawud (2135) en Al-Irwaa (966).

[7] Al-Baihaqi heeft overgeleverd van Ibn ‘Abbaas dat hij gezegd heeft: “Waarlijk, het meest gehate van alle

dingen zijn voor Allah de innovaties. En waarlijk, (één) van de innovaties is het verrichten van I’tikaaf in de

gebedsruimtes die in de huizen gevestigd zijn.”

[8] Overgeleverd door At-Tahaawi en Al-Isma’ili en Al-Baihaqi met een authentieke keten van overlevering van

Hudhaifah Ibn Al-Yaman (radiAllahu ‘anhu). En het wordt vermeld in As-Sahihah (nr. 2786) samen met de

overeenstemmende overleveringen van de Sahaabah, en ze zijn allemaal authentiek. [Noot van de vertaler:

sommige geleerden zijn van mening dat de uitdrukking “in de moskeeën” in de eerdergenoemde ayah impliceert

dat het in elke moskee toegestaan is en dat het mustahabb is om I’tikaaf in een Jaami’ moskee (waarin de

Jumu’ah gebeden verricht worden) te verrichten zodat degene die I’tikaaf verricht de moskee niet hoeft te

verlaten voor Jumu’ah. De imams (voornamelijk de vier grote imams) waren het erover eens dat I’tikaaf in alle

Jaami’ moskeeën geldig is. De Maliki’s stonden I’tikaaf ook toe in de gebedsruimtes van de huizen, zowel voor

mannen als voor vrouwen, terwijl de Hanafi’s dit alleen voor vrouwen toestonden en ze achtten het allemaal

toegestaan voor vrouwen om het in de moskee te verrichten aangezien de vrouwen van de Profeet (sallAllahu

‘alayhi wa salaam) dit ook deden. Er is niets overgeleverd van een welbekende imam dat de I’tikaaf ongeldig

maakt tenzij het in één van de drie moskeeën wordt verricht, niet van de vier imams noch van de tien imams of

anderen. Dit was alleen overgeleverd van Hudhayfah ibn Al-Yaman (radiAllahu ‘anhu) die het niet aan de

Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) toeschreef en door één of twee van de Salaf].

[9] Overgeleverd door Al-Baihaqi met een authentieke keten van overlevering en door Abu Dawud met een

sterke keten van overlevering. Imam Ibn Al-Qayyim heeft in Zaad Al-Ma’aad gezegd: “Het is niet overgeleverd

over de Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) dat hij I’tikaaf verrichtte terwijl hij niet vastte. ‘Aisha (radiAllahu

‘anha) heeft gezegd: ‘Er is geen I’tikaaf zonder te vasten.’ En verder heeft Allah I’tikaaf niet zonder het vasten

genoemd. En de Profeet (sallAllahu ‘alayhi wa salaam) deed het niet tenzij hij aan het vasten was. De correcte

mening ligt dus in het bewijst, dat de meerderheid van de geleerden aanhangen: dat vasten een voorwaarde voor

I’tikaaf is. En dit is de mening die de voorkeur kreeg van Shaikh al-Islam Abul-‘Abbaas Ibn Taymiyyah.” En hij

voegt hieraan toe dat het in de Religie niet wettig is dat iemand die naar de moskee gaat om te bidden of iets

anders te doen een intentie zou moeten maken voor de hoeveelheid tijd die hij in I’tikaaf zal doorbrengen. Dit is

wat Shaikh al-Islam verduidelijkte in zijn Ikhriyaaraat.

[10] Overgeleverd door Al-Bukhari, Muslim, Ibn Abi Shaibah en Ahmad en de eerste toevoeging behoort tot de

twee laatstgenoemden. Het wordt vermeld in Sahih Abi Dawud (2131-2132).

[11] Overgeleverd door Al-Baihaqi met een goede keten en door Ahmad (5/364) in verkorte vorm met een

authentieke keten van overlevering.

[12] Een khibaa is een soort huis van de Arabieren dat gemaakt is van bont of wol en het is niet van haar

gemaakt. Het wordt op twee of drie steunen opgezet. Zie An-Nihaayah.

[13] Overgeleverd door Al-Bukhari en Muslim van de hadith van ‘Aisha. Dat zij dit deed wordt vermeld in de

overlevering van Al-Bukhari en zijn opdracht hiertoe wordt vermeld in de overlevering van Muslim.

[14] Het is onderdeel van een hadith die verteld is door Abu Sa’id Al-Khudri en overgeleverd door Muslim en

Ibn Khuzaimah in hun Sahihs. Het wordt vermeld in Sahih Abi Dawud (1251).

[15] Overgeleverd door Al-Bukhari en Muslim en ook door Abu Dawud en het laatste deel van de hadith is van

hem (Abu Dawud). En ik heb het vermeld in Sahih Sunan Abi Dawud (2133 & 2134).

[16] Overgeleverd door Al-Bukhari en het wordt vermeld in Sahih Sunan Abi Dawud (2138). De andere

overlevering is van Sa’id Ibn Mansour, zoals vermeld in Fath al-Baari (4/281). Ad-Daarimi (1/22) zegt echter dat

zij Zainab is, en Allah weet het het beste,

[17] Overgeleverd door Al-Bukhari, Muslim en anderen.

[18] Overgeleverd door Ibn Abi Shaibah (3/92) en ‘Abdur-Razaaq (4/363) met een authentieke keten van

overlevering. En wat bedoeld wordt met zijn uitspraak “opnieuw beginnen” is dat hij zijn I’tikaaf over moet

doen.